Öncelikle epoksi istiyorsanız hangi amaçla istediğinize karar vermelisiniz. Kaplamanın üzerine baskı yapacak ağırlıklar göz önünde tutularak uzman arkadaşlarımızla görüşüp doğru sistemi seçmelisiniz. Üzerine ağır yük binecek bir zemine ince epoksi kaplaması yapılmamalıdır. Bu seçimler yapıldıktan sonra iş ön hazırlığa geliyor.
Daha sonra ise epoksi tamir macunu ile doldurulur. Epoksinin uygulama ortamındaki rölatif rutubetin maksimum yüzde seksen olması gerekir. Astar uygulaması bittikten sonra işlem kumlu veya kumsuz kaplama olarak sürdürülür. Daha sonra ara kat uygulanır. Uygulama esnasında kat aralarında ise en az 12 saat beklemek gerekir. Kaplama fazlasıyla dikkat ve hız gerektiren bir işlemdir çünkü hazırlanan karışım içine atılan sertleştiriciler sayesinde 20 ila 40 dakika süresince donabilir.
Karışımın hazır hale getirilmesi ve yüzeye uygulanana kadar donmaya başlaması boyanın kalitesinin zamanla birlikte düşmesine yol açar. İşlemler bittikten sonra zeminde yürüyebilmek için 24 saat, üzerine yük koymak için ise 1 haftaya kadar beklenmelidir. Aksi taktirde uzun ömürlü yapısı ve estetik görünüşü beklenilen verimde bulunmayabilir.
A. Şap ve beton yüzeylerde epoksi nasıl uygulanır?
1.Zemin temizliği ve yüzey hazırlığı
Epoksi kaplamada zemin hazırlığı en önemli aşamadır. Zemindeki kir, yağ, toz vb. maddeler zeminden uzaklaştırılmalı ve böylelikle epoksinin yapışmasına uygun bir zemin ortaya çıkarılmalıdır. Bu işlemler sert olmayan zeminlerde, hafif silim makineleri ile, daha sert zeminlerde ise sert aşındırıcılar içeren zemin freze makineleri ile yapılmalıdır. Bu işlemlerden sonra yüzeydeki çatlak, kırık vb. kısımlar epoksi harç ile doldurulmalıdır.
Poliüretan veya epoksi zemin kaplama-boya uygulamalarından önce betonarme zeminin astar uygulamasına hazırlanmasıdır. Beton yüzeyindeki düşük mukavemetli şerbet tabakasının, gevşek parçacıkların mekanik yöntemlerle alınması ve yüzeyin pürüzlü hale getirilmesidir. Yüzey hazırlığı-dolayısı ile endüstriyel kaplama-yapılacak zemin betonunun basınç dayanımı en az 25 N/mm², çekme dayanımı (pull off) en az 1,5 N/mm² olmalıdır.
Yüzey hazırlığı bir çeşit kumlamadır aslında. Betonarme yüzeye çok küçük metal bilyeler fırlatılarak yapılmaktadır. Bunu yapan makine “Vakumlu Bilyeleme Makinesi” olarak adlandırılır. Blastrac markası adeta makinenin ismi haline gelmiştir.
Vakumlu bilyeleme yönteminin kullanım alanlarını özetlersek:
Kaplama, boya, astar vb uygulamalardan önce yüzeyleri hazırlamak ve temizlemek için,
Eski kaplamaları ve havaalanındaki lastik izlerini kaldırmak için,
Otoyollar, yollar, koşu yolları ve endüstriyel tesislerdeki çizgi ve işaretleri kaldırmak için,
Yollardaki kavramayı ve dolayısıyla yol güvenliğini arttırmak için,
Geleneksel yöntemlerle, teorik olarak istenen ve olması gereken yüzey hazırlığı yapılamamaktadır. Endüstriyel zemin kaplama işinde yüzey hazırlığı aşaması çok önemlidir. Yüzey hazırlığı doğru yapılmadığında, astar zemine yeterince nüfuz edemeyecek ve zaman içerisinde yapılan kaplamada kabarma riski oluşacaktır.
Yüzey hazırlığı yaparken vakumlu bilyeleme makinesi kullanmanın en önemli yararlarından biri de; bir yandan pürüzlendirme yaparak şerbet tabakasını alması, bir yandan da yüzeyi toz, yağ ve kirden arındırarak astar uygulamasına hazır hale getirmesidir. Kısacası vakumlu bilyeleme makinesi ile pürüzlendirilen yüzeyler, astar uygulamasına hazır hale gelir.
Astarlama, Yüzey ve Çatlak Tamiratı Yapılması:
Zemindeki toz vb. malzemelerin çoğu zemin temizliği ve yüzey hazırlığı aşamasında yüzeyden uzaklaştırılmasına rağmen yine de bir kısım toz zeminde kalacaktır. İşte astar bu tozları yüzeye yapıştırılarak üst tabaka ile zemin arasında köprü vazifesi görür. Ayrıca zeminde bir nem mevcut ise veya zeminden nem gelme olasılığı varsa yapılacak kaplamanın uzun ömürlü olması açısından nem toleranslı yüzey astarı kullanılmalıdır.
Çatlak, çukur, kırıklı ve segregasyonlu bölgeler epoksi astar ve epoksi harç ile tamir edilir. 4-5 mm den daha derin ve geniş alanlı tamiratlar epoksi kaplamaya uygun çimento esaslı tamir harçlarıyla da yapılabilir. Çatlakların derin olması ve zeminden su gelme tehlikesi var ise öncelikli olarak suyun gelmesi engellenmelidir.
Ara kat uygulaması
Son kat kaplama öncesi zemin düzgün olmalıdır, yüzeyinde çok fazla dalgalanmalar olmamalıdır. Çukur, çatlak, delik vb. kısımlar düzeltilmelidir. Aksi takdirde bu tür çukurlar son kat kaplamada görünür, yüzey düzgünlüğü bozulur. Bu istenmeyen bir durum olduğu için son kat kaplama öncesi ara kat uygulaması yapılarak düzgün yüzey elde edilir.
Son kat kaplama yapılması
Ara kat uygulamasının kuruması ardından yüzey hafif silim makineleri ile tekrar silinir, varsa gözden kaçan çukur, delik vb. kısımlar doldurulur ve yüzeye istenilen özellikte kaplama yapılır. (Düz, dokulu, pürüzlü gibi)
B. Seramik yüzeylerde epoksi nasıl uygulanır?
Seramik yüzeylerde epoksi uygulamasının beton yüzeylerdeki uygulamadan çok fazla farklı değildir. Seramik yüzeylerde en önemli konu seramik yüzeyinin sır tabakasının aşındırıcı makinelerle alınmasıdır. Eğer bu aşındırma işlemi yapılmazsa (ki böyle uygulama örneği oldukça fazladır) zaman içerisinde epoksi seramik yüzeyden ayrılabilir. İkinci önemli konu ise seramik derzlerinin ara kat uygulamasında tamamen kapatılması gerekmektedir. Derz izleri ilave ara kat epoksi uygulaması veya epoksi öncesi self levelling şap uygulaması ile tamamen kapanır. Ancak bundan sonra son kat epoksi kaplama yapılabilir. Uzun süre kullanılmış olan ve üzerine epoksi kaplaması istenilen yüzeylerde seramiklerinin sağlamlık kontrolünün yapılması çok önemlidir. Eğer seramiklerin yerden kalkma durumu söz konusu ise bu epoksininde kalkması anlamına geleceği için mutlaka böyle yerlerde epoksi öncesi ya seramik tamiratının yapılması yada seramiğin tamamen kaldırılıp self levelling şapla zeminin düzeltilmesi gerekmektedir.
C.Epoksi Uygulanacak Zemin Türleri
Yeni Zeminler
Toprak seviyesinde dökülen betonun öncelikle su giderleri ile ilgili uygun altyapısı oluşturulmalı, böylece betonun altında toprak seviyesinde sızan su ve oluşan nemin epoksi kaplamanın altında birikerek zamanla self levelling kaplamanın kabarması, patlaması ve yüzeyden ayrılmasının önüne geçilmelidir.
Süpürgesiz perdahlanan betonlarda çelik mala kullanımı, yüzeyi parlatıp şerbeti yüzeye çekeceği için kullanılmamalıdır. Bu işlem helikopter tipi perdah makinesinin tepsisi veya tahta mala ile yapılmalıdır. Betonun kürlenmesi esnasında, yüzeyde oluşacak rötre çatlaklarını ve kuvvet kayıplarını önlemek için yüzeyin iyi ıslatılması, nemli bezlerle örtülmesi ve don, yağmur ve güneş ışınlarından korunması gereklidir.
Beton zeminin üzerindeki çimento şerbetinin mutlaka alınması gerekir. Bu tabaka betona iyice yapışık olmadığı için zamanla üzerindeki trafiğe de bağlı olarak degrade olur ve kendi üzerine yapışık epoksi tabakayı da yüzeyden alır. Bu işlem için en uygun yöntem kum raspasıdır. Yüzeyin ve betonun durumu göz önüne alınarak seçilen ince kum yüzeye süpürme metoduyla püskürtülerek gevşek çimento tabakası yüzeyden alınır. Tozumanın işletmeyi veya çevreyi rahatsız edeceği ortamlarda ıslak kumlama faydalıdır. Bu yöntemin dezavantajlı tarafı, soğuk havalarda süratle bitirilmesi gereken ilerde betonun kuruması için geçen zamandır. Silme, taşlama ve traşlama tipi aşındırıcı makineler de bu iş için uygun bir yöntemdir.
Çimento Şapı Dökülmesi
Şap, yüksek mekanik direnci ve yapışması çok iyi olmayan, ağır trafiğin ve darbelerin mevcut olduğu zeminlerde kullanılması doğru olmayan bir çimentolu tesviye betonudur. Şayet kullanılması kaçınılmaz ise 14 cm’den aşağı bir kalınlıkta dökülmemelidir. Alt yapıdaki zemin betonun üzeri çentiklenmeli ve şap dökülmeden 15-20 dakika evvel yapışmayı arttırıcı ve eski beton -yeni beton arasında adherans köprüsü görevini görecek katkı malzemeli çimento şerbeti sürülmelidir. Şapta kullanılacak kum granülimetrisi kaba sıvada kullanılana yakın olmalıdır. Zımpara kağıdı yüzeyi gibi bir pürüzlülük iyi bir yapışma için idealdir.
Mozaik Döşemeler
Ön işlemler zeminin durumuna bağlı olarak değişir. Yeni mozaik zeminler ise parlatılmamalı, mümkünse hafif kumlama veya mozaik silme makinesi ile kuru silinerek yada asit ile porözlendirilmelidir.
Eski Zeminler
Gözle yüzeyde nem tesbit edilmemesi yeterli değildir. Zira su buharı şeklinde yükselen nem yüzeyde konsantre olmaz ve de büyük bir yanılgıya neden olabilir.
Zemin çatlakları iyice incelenmeli, varsa dilatasyon derzlerinin yeterli olup olmadığı, derz dolgu malzemesinin gerekli elastikiyette olup olmadığı kontrol edilmelidir. Dolgular zamanla esnekliğini yitirmiş kenar ve köşeleri kırılmış derzler gerek boşaltılarak epoksi harçlarıyla doldurulduktan sonra, gerekse lokal tamiratlarla epoksi kaplama öncesi hazırlanırlar. Bazı hallerde ise mevcut eski zemin uygulama için elverişli olmayabilir. Bu durumda betonun üzerine 8-10 cm kalınlığında yeniden bir beton dökmek daha ekonomik ve süratlidir.
